Tìm Hiểu Lý Do Tại Sao Âm Thanh Có Thể Gây Ra Ảo Giác Thị Giác?
NGÔ HÀ CHI
Th 3 18/02/2025
Âm thanh không chỉ là thứ mà chúng ta nghe thấy – nó còn có thể ảnh hưởng đến cách chúng ta nhìn nhận thế giới xung quanh. Một số nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng, trong những điều kiện nhất định, âm thanh có thể tác động đến thị giác, thậm chí khiến con người nhìn thấy những hình ảnh không có thật. Hiện tượng này được gọi là “ảo giác thị giác do âm thanh” và đang thu hút sự quan tâm của các nhà nghiên cứu thần kinh học, âm học và tâm lý học. Vậy tại sao âm thanh có thể tạo ra ảo giác thị giác? Hãy cùng Tech Sound Việt Nam khám phá cơ chế đằng sau hiện tượng kỳ lạ này trong bài viết dưới đây.
Mối liên hệ giữa âm thanh và thị giác
Âm thanh và thị giác là hai giác quan riêng biệt, nhưng trong não bộ, chúng không hoạt động độc lập. Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng các vùng não xử lý âm thanh và hình ảnh có sự tương tác mạnh mẽ với nhau. Ví dụ, vỏ não thính giác (auditory cortex) và vỏ não thị giác (visual cortex) có thể liên kết và ảnh hưởng lẫn nhau trong quá trình xử lý thông tin.
Một số thí nghiệm cho thấy, khi một người nghe thấy âm thanh nhất định trong môi trường tối hoặc không có hình ảnh rõ ràng, họ có thể "nhìn thấy" ánh sáng hoặc hình ảnh ảo. Đây là một biểu hiện của sự phối hợp giữa hai giác quan trong não bộ, tạo ra ảo giác thị giác mà thực tế không tồn tại.
Hiện tượng McGurk và tác động của âm thanh đến thị giác
Một trong những thí nghiệm nổi tiếng về sự tương tác giữa âm thanh và thị giác là hiệu ứng McGurk. Khi một người quan sát miệng của ai đó phát âm một âm thanh nhưng nghe một âm thanh khác, họ có thể nhận thức nhầm về những gì đang được nói. Điều này cho thấy não bộ có xu hướng "chỉnh sửa" thông tin từ các giác quan để tạo ra một nhận thức thống nhất.
Ngoài ra, các nghiên cứu về nhạc điện tử và các dạng sóng âm tần số cao cũng cho thấy chúng có thể tạo ra cảm giác "nhìn thấy" ánh sáng hoặc hoa văn khi nghe trong điều kiện thích hợp, đặc biệt là khi mắt nhắm lại. Đây là một trong những hiện tượng mà nhiều người trải nghiệm khi nghe âm thanh tần số binaural hoặc các loại sóng âm đặc biệt.
Sóng âm và tác động đến não bộ
Một số loại sóng âm, đặc biệt là sóng siêu âm hoặc hạ âm, có thể tác động đến hoạt động thần kinh và gây ra cảm giác về hình ảnh hoặc chuyển động mà mắt thường không nhìn thấy. Ví dụ, một số nghiên cứu cho thấy khi nghe các sóng âm có tần số thấp dưới 20Hz (hạ âm), một số người có thể cảm thấy như nhìn thấy bóng mờ hoặc chuyển động ảo.
Điều này có thể giải thích một số báo cáo về những hiện tượng kỳ lạ trong môi trường có nhiều hạ âm, chẳng hạn như những cảm giác bí ẩn trong các tòa nhà cũ, nhà hoang, hay trong không gian rộng lớn. Trong nhiều trường hợp, những ảo giác này không phải do yếu tố siêu nhiên mà là kết quả của sự tác động giữa âm thanh và não bộ.
Ứng dụng của âm thanh trong trải nghiệm thị giác
Hiện nay, các nhà khoa học và nghệ sĩ âm nhạc đang nghiên cứu cách sử dụng âm thanh để tạo ra những trải nghiệm thị giác độc đáo. Công nghệ thực tế ảo (VR) và thực tế tăng cường (AR) đang dần tích hợp các hiệu ứng âm thanh để đánh lừa thị giác, tạo ra cảm giác không gian sống động hơn.
Ngoài ra, trong lĩnh vực trị liệu, âm thanh cũng được sử dụng để kích thích thị giác ở những người gặp vấn đề về thần kinh hoặc mắc chứng mất thị lực. Các nghiên cứu đang hướng đến việc sử dụng âm thanh để "thay thế" một phần chức năng của mắt, giúp người khiếm thị có thể cảm nhận được hình ảnh thông qua sóng âm.
Kết luận
Âm thanh không chỉ tác động đến thính giác mà còn có thể ảnh hưởng đến cách chúng ta nhìn nhận thế giới xung quanh. Hiện tượng âm thanh gây ra ảo giác thị giác là minh chứng cho sự liên kết chặt chẽ giữa các giác quan trong não bộ, cho thấy rằng nhận thức của con người không chỉ phụ thuộc vào một kênh thông tin duy nhất mà là sự phối hợp phức tạp giữa nhiều yếu tố.
Trong tương lai, có thể con người sẽ còn phát triển nhiều phương pháp hơn nữa để tận dụng sự kết nối đặc biệt này, mở ra những cách thức mới để trải nghiệm thế giới bằng cả âm thanh và hình ảnh. Hãy đến với Tech Sound Việt Nam để trải nghiệm sự chuyên nghiệp và đảm bảo khi mua sắm các sản phẩm âm thanh của bạn.
Các bài viết liên quan:
Những Giai Điệu Có Thể Ảnh Hưởng Đến Hành Vi Của Con Người Như Thế Nào?
Tai Nghe Không Dây Có Đang Thay Thế Hoàn Toàn Hệ Thống Âm Thanh Truyền Thống?
Khoa Học Chứng Minh Âm Nhạc Có Thể Giúp Bạn Làm Việc Hiệu Quả Hơn
CÔNG TY CỔ PHẦN TECH SOUND VIỆT NAM
Hotline: 0942979696 / 0933469555
Địa chỉ Showroom: Số 07-B2 khu ShopHouse24h, Tố Hữu, Vạn Phúc, Hà Đông, Hà Nội.
Website: www.techsound.vn
Youtube: http://ldp.to/ytbtechsound
Zalo: http://ldp.to/zalotechsound
Facebook: http://ldp.to/fbtechsound
Tiktok: http://ldp.to/tiktoktechsound