Những điều bạn cần biết về Dynamic Range trong âm thanh
NGÔ HÀ CHI
Th 2 18/12/2023
Trên các diễn đàn và trang web hiện nay, chưa có nhiều đề cập đến khái niệm "Dynamic Range" trong lĩnh vực âm thanh là gì và cần phải hiểu nó như thế nào. Câu hỏi về tầm quan trọng của Dynamic Range cũng như ảnh hưởng của nó đối với chất lượng âm thanh chưa được thảo luận rộng rãi. Trong bài viết này, Tech Sound Vietnam muốn tổng hợp kiến thức về Dynamic Range (dải động) từ các nguồn tiếng Anh. Các thông tin sẽ được trình bày một cách hơi khó hiểu và mang tính học thuật do được trích dẫn từ tài liệu tiếng Anh. Chúng tôi mời các bạn đọc để cùng tìm hiểu về vấn đề này.
Dynamic Range là gì?
Dải Động – Viết tắt là DR, DNR hoặc DYR, là tỷ lệ giữa giá trị lớn nhất và nhỏ nhất mà một đại lượng cụ thể có thể đảm nhận. Đại lượng này có thể áp dụng cho tín hiệu, âm thanh, ánh sáng, và nhiều lĩnh vực khác.
Dynamic Range là gì?
Dynamic Range (Dải Động) trong âm thanh là sự chênh lệch giữa âm thanh nhỏ nhất và âm thanh lớn nhất mà một hệ thống âm thanh cụ thể có thể tạo ra. Dải động thường được đo bằng đơn vị decibel (dB), sử dụng thang đo logarit để đo cường độ âm thanh.
Cho bạn đọc dễ hiểu, hãy xem xét ví dụ sau:
Trong một bản nhạc giao hưởng, có sự kết hợp giữa các tiếng nhạc cụ nhỏ nhất của violin và tiếng mạnh mẽ nhất từ chũm cymbal. Dải động (dynamic range) của bản nhạc này bao gồm sự chênh lệch giữa các âm thanh thì thầm và âm thanh mạnh mẽ.
Hoặc trong một dàn âm thanh của hội trường đang phát nhạc, dải động là sự chênh lệch giữa âm thanh nhỏ nhất mà loa phát ra và âm thanh lớn nhất. Điều này đảm bảo rằng âm thanh được truyền đạt rõ ràng và không bị méo tiếng.
Dynamic Range trong âm thanh
Trong lĩnh vực âm thanh, các kỹ sư thường sử dụng dynamic range (dải động) để mô tả tỷ lệ biên độ của tín hiệu lớn nhất mà không bị biến dạng bởi tiếng ồn nền từ micro hoặc loa. Điều này có nghĩa là dynamic range thường được sử dụng để mô tả khả năng của một hệ thống âm thanh trong việc duy trì sự rõ ràng của tín hiệu trong điều kiện có nhiễu.
Chúng ta có thể hiểu dynamic range như tỷ lệ giữa tín hiệu và tạp âm (SNR) khi mức tín hiệu lớn nhất xuất hiện. Trong âm thanh analog, dynamic range thường được hiểu là sự chênh lệch giữa nhiễu nhiệt ở mức độ thấp trong mạch điện tử và độ bão hòa của tín hiệu ở mức cao. Điều này giúp định rõ sự khác biệt giữa âm thanh thực và nhiễu.
Cần lưu ý rằng thuật ngữ Dynamic Range có thể gây nhầm lẫn trong sản xuất âm thanh, vì nó có thể được hiểu theo hai định nghĩa hoàn toàn trái ngược nhau, tùy thuộc vào ngữ cảnh sử dụng.
Tại sao Dynamic Range lại quan trọng trong âm thanh?
Dải Động là một phần quan trọng và không thể thiếu trong lĩnh vực âm thanh, vì nó ảnh hưởng đến nhiều yếu tố như chất lượng âm thanh, khả năng tương thích, và mức âm lượng của thiết bị.
- Ảnh Hưởng của Dải Động đến Chất Lượng Âm Thanh
Rõ ràng, khi dynamic range càng lớn, âm thanh sẽ trở nên phong phú và có độ sâu rộng hơn. Ngược lại, nếu dải động thấp, sự khác biệt trong âm thanh sẽ không rõ ràng, khiến cho âm thanh trở nên "phẳng" và thiếu sắc thái. Giống như việc chỉnh sửa ảnh với chỉ một dải màu không có sự tương phản nhiều, trong âm thanh, dynamic range nhỏ sẽ làm mất đi sự nổi bật và chi tiết, tạo cảm giác "bằng bằng".
- Ảnh Hưởng của Dải Động đến Khả Năng Tương Thích của Thiết Bị
Tại sao dynamic range lại liên quan đến khả năng tương thích của thiết bị? Một ví dụ đơn giản có thể là loa có dải động cao hơn so với bộ khuếch đại, khiến cho loa không thể phát huy chất lượng tối ưu. Từ ví dụ này, ta có thể kết luận rằng để thiết bị đạt được trạng thái lý tưởng theo thông số của nhà sản xuất, cần phải kết hợp các thiết bị một cách khéo léo.
- Ảnh Hưởng của Dải Động đến Mức Âm Lượng
Quản lý dynamic range cũng giúp bạn kiểm soát mức âm lượng của hệ thống, ngăn chặn hiện tượng cắt xén làm biến dạng âm thanh bằng cách tránh tín hiệu âm thanh quá lớn. Với âm thanh nhỏ, sử dụng thiết bị có khả năng tái hiện âm thanh ở mức độ thấp sẽ giúp thể hiện chúng một cách rõ ràng.
Tìm hiểu mối liên hệ giữa Dynamic Range và Compression
Dynamic Range và Compression ban đầu có vẻ như là hai khái niệm khác nhau, nhưng thực tế chúng lại có mối liên quan chặt chẽ với nhau.
Compression là gì?
Nén dải động (dynamic range) là quá trình giảm thiểu dải động của tín hiệu âm thanh. Để thực hiện điều này, các kỹ thuật cụ thể và thiết bị xử lý chuyên dụng được sử dụng. Trước đó, chúng ta đã thảo luận rằng khi dải động càng rộng, âm thanh sẽ trở nên sâu và phong phú hơn. Tại sao lại cần phải nén chúng?
Không phải lúc nào dải động lớn đều là điều lợi ích. Đôi khi, nếu dải động quá lớn, nó có thể gây ảnh hưởng đến thiết bị, thậm chí có thể gây hỏng hóc nếu vượt quá giới hạn cho phép. Do đó, việc nén dải động trở nên cần thiết để giảm thiểu kích thước của dynamic range.
Dưới đây là bài viết giải đáp về khái niệm Dynamic Range và Dynamic Range trong lĩnh vực âm thanh là gì. Chúng ta đã tìm hiểu vì sao nó lại quan trọng. Hy vọng rằng thông tin mà chúng tôi cung cấp sẽ giúp bạn có cái nhìn rõ ràng hơn về thuật ngữ này. Đừng quên theo dõi Tech Sound Vietnam để cập nhật thêm nhiều thông tin bổ ích khác nhé! Hẹn gặp các bạn trong những bài viết sắp tới.
Bài viết liên quan
CÔNG TY CỔ PHẦN TECH SOUND VIỆT NAM
Hotline: 0942979696 / 0933469555
Địa chỉ Showroom: Số 07-B2 ShopHouse24h, Tố Hữu, Vạn Phúc, Hà Đông, Hà Nội.
Website: www.techsound.vn
Youtube: http://ldp.to/ytbtechsound
Zalo: http://ldp.to/zalotechsound
Facebook: http://ldp.to/fbtechsound