MIDI là gì? Tổng hợp thông tin bạn cần biết

Trong thế giới âm nhạc điện tử ngày nay, MIDI là một thuật ngữ không còn xa lạ. Dù bạn là một nhà sản xuất âm nhạc chuyên nghiệp hay chỉ đơn giản là người yêu thích âm thanh, chắc hẳn bạn cũng đã từng nghe đến khái niệm này. Nhưng liệu bạn đã thực sự hiểu MIDI là gì? Hãy cùng Tech Sound Việt Nam tìm hiểu qua bài viết dưới đây. 

1. MIDI là gì?

MIDI, viết tắt của "Musical Instrument Digital Interface", là một chuẩn giao thức kỹ thuật số được phát triển nhằm kết nối và đồng bộ hoạt động giữa các nhạc cụ điện tử, máy tính và các thiết bị âm thanh khác. Nói một cách đơn giản, MIDI cho phép các thiết bị âm nhạc "giao tiếp" và "hiểu" nhau.

Với sự ra đời của MIDI, các nhạc sĩ và nhà sản xuất âm nhạc có thể dễ dàng sáng tác, thu âm và biểu diễn trực tiếp bằng cách kết hợp và điều khiển nhiều nhạc cụ điện tử khác nhau. MIDI mở ra một thế giới âm nhạc đầy sáng tạo và linh hoạt, nơi mà những ý tưởng âm nhạc độc đáo có thể được hiện thực hóa một cách dễ dàng.

2. Hành trình phát triển của MIDI qua các thời kỳ

Trước khi MIDI ra đời, việc kết nối và đồng bộ các nhạc cụ điện tử gặp rất nhiều trở ngại do sự không tương thích giữa các hãng sản xuất khác nhau. Tình trạng này kéo dài cho đến năm 1981, khi các đại diện từ những công ty hàng đầu trong ngành âm nhạc điện tử như Roland, Yamaha, Korg và Kawai cùng nhau thảo luận và đưa ra giải pháp.

Dựa trên nền tảng DCB (Digital Communication Bus) của Roland, Dave Smith và Chet Wood từ Sequential Circuits đã phát triển một giao diện phổ quát cho phép giao tiếp giữa các thiết bị từ nhiều nhà sản xuất. Vào tháng 10 năm 1981, họ giới thiệu ý tưởng này trong bài báo "Universal Synthesizer Interface" tại triển lãm Audio Engineering Society. Sau quá trình thảo luận và cải tiến, cái tên MIDI chính thức được công bố vào năm 1982.

Năm 1983 chứng kiến sự ra mắt của những nhạc cụ đầu tiên tích hợp chuẩn MIDI như Roland Jupiter-6 và Prophet 600. Kể từ đó, MIDI không ngừng phát triển và trở thành giao thức phổ biến trong ngành công nghiệp âm nhạc, không chỉ áp dụng cho nhạc cụ mà còn mở rộng sang nhiều thiết bị âm thanh khác.

>>> Xem thêm: Méo âm là gì? Vì sao có hiện tượng méo âm?

3. Những đặc trưng nổi bật của MIDI

MIDI bao gồm ba thành phần chính: giao thức (protocol), phương tiện kết nối (connector) và định dạng tập tin (file format).

• Giao thức MIDI được xem như "ngôn ngữ" chung giúp các thiết bị âm nhạc có thể giao tiếp và thực hiện các lệnh điều khiển. 
• Phương tiện kết nối truyền thống của MIDI là dây cáp 5 chân DIN, nhưng ngày nay, việc kết nối qua cổng USB trên máy tính đã trở nên phổ biến hơn. 
• Cuối cùng, MIDI cũng có định dạng tập tin riêng, cho phép lưu trữ và chia sẻ dữ liệu âm nhạc một cách dễ dàng.

Qua nhiều năm phát triển, các chuẩn MIDI như General MIDI 1, General MIDI 2 và General MIDI Lite đã lần lượt ra đời, mang đến sự tương thích và tiện lợi ngày càng cao cho người dùng.

4. Nguyên lý hoạt động của MIDI trong âm nhạc

MIDI hoạt động dựa trên nguyên tắc truyền tín hiệu kỹ thuật số giữa các thiết bị âm thanh. Khi một nốt nhạc được bấm trên bàn phím MIDI, tín hiệu "Note On" sẽ được gửi đi. Khi nốt nhạc được nhả ra, tín hiệu "Note Off" sẽ được truyền đi. Các phần mềm xử lý MIDI sẽ ghi lại các sự kiện này trên một trục thời gian, cho phép người dùng chỉnh sửa và tái tạo lại bản nhạc.

Tín hiệu MIDI được chia thành hai loại chính: tín hiệu kênh (Channel Messages) và tín hiệu hệ thống (System Messages). Tín hiệu kênh mang thông tin về pitch, velocity và các thông số biểu diễn, trong khi tín hiệu hệ thống chứa các dữ liệu như vị trí bài hát, tempo và đồng bộ thời gian.

Nhờ tốc độ truyền tải nhanh (31.25 kbps) và độ chính xác cao, MIDI đã trở thành công cụ không thể thiếu trong quá trình sản xuất và biểu diễn âm nhạc chuyên nghiệp.

5. Những lợi ích của việc sử dụng MIDI

Sự phổ biến của MIDI trong ngành công nghiệp âm nhạc không chỉ đến từ tính tiện dụng mà còn bởi những lợi ích mà nó mang lại:

• MIDI cho phép truyền tải dữ liệu âm nhạc một cách nhanh chóng và chính
• Các tập tin MIDI có dung lượng nhỏ hơn rất nhiều so với các định dạng âm thanh khác như MP3 hay WAV, giúp tiết kiệm không gian lưu trữ.
• MIDI tương thích với hầu hết các phần mềm âm nhạc phổ biến hiện nay, mang lại sự linh hoạt trong quá trình sáng tác và sản xuất.
• Với MIDI, việc chỉnh sửa và điều chỉnh bản nhạc trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết mà không cần can thiệp vào bản thu âm gốc.
• Trong các phòng thu chuyên nghiệp, MIDI góp phần đơn giản hóa quy trình làm việc và tiết kiệm thời gian cho các nhà sản xuất âm nhạc.

6. Ứng dụng đa dạng của MIDI trong lĩnh vực âm thanh

MIDI không chỉ giới hạn trong việc kết nối và điều khiển các nhạc cụ điện tử. Ngày nay, giao thức này còn được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực âm thanh khác nhau.

Trong sản xuất âm nhạc, MIDI cho phép các nhà soạn nhạc tạo ra những tác phẩm hoàn chỉnh mà không cần phải thành thạo chơi nhạc cụ. Với sự hỗ trợ của các phần mềm chuyên dụng, việc sáng tác và biên tập âm nhạc trở nên dễ dàng và thuận tiện hơn bao giờ hết.

Đối với các hệ thống âm thanh chuyên nghiệp, MIDI đóng vai trò quan trọng trong việc tích hợp và điều khiển các thiết bị. Từ mixer, đến các bộ xử lý hiệu ứng và thậm chí cả hệ thống ánh sáng sân khấu, tất cả đều có thể được kết nối và đồng bộ thông qua MIDI.

7. Sự hiện diện của MIDI trong các thiết bị âm thanh phổ biến

Nhiều thiết bị âm thanh phổ biến hiện nay đều được trang bị cổng kết nối MIDI hoặc hỗ trợ định dạng tập tin MIDI.

Các bàn mixer chuyên nghiệp, đặc biệt trong các hệ thống âm thanh lớn như hội trường, sân khấu hay sự kiện, thường được tích hợp cổng MIDI In/Out. Điều này cho phép kết nối trực tiếp với các nhạc cụ MIDI và mang lại khả năng điều khiển linh hoạt. 

Bên cạnh đó, nhiều đầu karaoke ngày nay cũng hỗ trợ phát các tập tin nhạc MIDI, giúp người dùng có thể tận hưởng âm nhạc MIDI ngay trong không gian giải trí gia đình.

Qua bài viết này, hy vọng bạn đã có cái nhìn tổng quan về MIDI - giao thức âm thanh kỹ thuật số đã và đang làm thay đổi cách chúng ta sáng tạo, sản xuất và trải nghiệm âm nhạc. Với sự phát triển không ngừng của công nghệ, MIDI hứa hẹn sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong tương lai của ngành công nghiệp âm thanh.