Hiện Tượng "Bài Hát Bắt Tai" Và Tại Sao Một Giai Điệu Cứ Vang Vọng Tro

Đã bao giờ bạn nghe một bài hát và ngay lập tức bị "ám ảnh" bởi giai điệu của nó, đến mức suốt cả ngày cứ vô thức ngân nga điệp khúc trong đầu? Đây chính là hiện tượng "earworm" – hay còn gọi là "bài hát bắt tai" – một hiện tượng tâm lý phổ biến mà hầu như ai cũng từng trải qua. Những ca khúc này thường sở hữu giai điệu đơn giản, nhịp điệu lặp lại và phần điệp khúc dễ nhớ, khiến não bộ khó lòng "dứt ra" được. Nhưng điều gì thực sự khiến một bài hát có sức bám trụ mạnh mẽ đến vậy trong tâm trí chúng ta? Và liệu có cách nào để "xua đuổi" một giai điệu đã mắc kẹt trong đầu? Hãy cùng Tech Sound Việt Nam tìm hiểu trong bài viết dưới đây!

Hiện Tượng

1. Hiện Tượng “Earworm” Là Gì?

Thuật ngữ “earworm” (tạm dịch: "con sâu trong tai") được các nhà nghiên cứu tâm lý học sử dụng để mô tả hiện tượng một giai điệu lặp đi lặp lại trong đầu bạn mà không hề có chủ ý. Đây là một hiện tượng vô hại và xảy ra với khoảng 90% dân số ít nhất một lần mỗi tuần. Những bài hát bắt tai thường có cấu trúc đơn giản, giai điệu lặp lại và nhịp điệu dễ ghi nhớ – điều này khiến bộ não vô thức "lặp đi lặp lại" chúng mà bạn không kiểm soát được.

Hiện Tượng

Theo các nghiên cứu, những đoạn nhạc có giai điệu cao trào, nhiều lặp lại và tốc độ vừa phải có xu hướng dễ tạo ra earworm. Điều thú vị là hiện tượng này không chỉ xảy ra khi bạn nghe nhạc mà còn có thể bị kích hoạt bởi một từ ngữ, cảm xúc hay tình huống gợi nhớ đến bài hát đó.

2. Vì Sao Não Bộ Bị “Mắc Kẹt” Với Một Giai Điệu?

Các nhà khoa học cho rằng earworm xuất hiện do cách bộ não xử lý thông tin lặp lại. Khi nghe một giai điệu hấp dẫn, vùng vỏ não thính giác sẽ ghi nhớ và kích hoạt lại giai điệu đó ngay cả khi âm nhạc đã tắt. Hiện tượng này liên quan đến cơ chế trí nhớ ngắn hạn và có thể được xem như một dạng "lặp vô thức".

Ngoài ra, yếu tố cảm xúc cũng đóng vai trò quan trọng. Những bài hát gắn liền với trải nghiệm vui vẻ, cảm xúc mạnh mẽ hoặc những ca khúc thường xuyên được phát trên radio, mạng xã hội… có khả năng cao tạo thành earworm. Một số nghiên cứu còn chỉ ra rằng những người có tính sáng tạo cao hoặc thường xuyên làm việc trong môi trường âm nhạc dễ gặp hiện tượng này hơn.

3. Làm Sao Để “Gỡ Bỏ” Một Giai Điệu Mắc Kẹt Trong Đầu?

Dù earworm không gây hại, nhưng đôi khi nó có thể khiến bạn mất tập trung. Dưới đây là một số cách giúp "giải phóng" bộ não khỏi giai điệu lặp lại:

Hiện Tượng

Nghe trọn bài hát: Thay vì chỉ nhớ một đoạn, hãy nghe hết bài để tạo cảm giác "hoàn tất" cho não bộ.
Chuyển hướng suy nghĩ: Tham gia một hoạt động đòi hỏi tư duy, như giải ô chữ hay đọc sách, để não tập trung vào nội dung mới.
Nghe bài hát khác: Đôi khi thay thế earworm bằng một giai điệu mới có thể giúp não "quên" đoạn nhạc cũ.
Nhai kẹo cao su: Một số nghiên cứu cho thấy việc nhai có thể làm giảm khả năng não lặp lại âm thanh trong đầu.

4. Vì Sao Một Số Bài Hát Luôn “Gây Nghiện”?

Các nhạc sĩ và nhà sản xuất âm nhạc thường áp dụng những công thức nhất định để tạo ra các ca khúc bắt tai. Những yếu tố như giai điệu dễ nhớ, nhịp điệu lặp lại, điệp khúc mạnh mẽ và lời bài hát đơn giản đều là "chìa khóa" khiến ca khúc dễ dàng "lọt" vào tâm trí người nghe.

Hiện Tượng

Không phải ngẫu nhiên mà nhiều bản hit đình đám như “Shape of You” (Ed Sheeran) hay “Bad Guy” (Billie Eilish) luôn nằm trong danh sách những ca khúc dễ tạo ra earworm. Các nhà sản xuất âm nhạc hiểu rõ cách khai thác tâm lý người nghe để tạo ra những giai điệu "gây nghiện" và có sức lan tỏa mạnh mẽ trên toàn cầu.

Kết Luận

Hiện tượng “earworm” – khi một giai điệu cứ vang vọng mãi trong đầu – không chỉ là một trải nghiệm phổ biến mà còn là minh chứng thú vị về cách não bộ xử lý âm nhạc và ký ức. Những bài hát bắt tai không chỉ đơn giản là sản phẩm của sáng tạo nghệ thuật mà còn là kết quả của những công thức tinh tế, khai thác tâm lý người nghe để tạo nên sức hút mạnh mẽ.

Dù đôi khi khiến chúng ta khó chịu, nhưng hiện tượng này cũng phản ánh sức mạnh của âm nhạc trong việc gợi nhớ, kích thích cảm xúc và kết nối con người. Vậy nên, lần tới nếu một giai điệu “mắc kẹt” trong đầu bạn, hãy nhớ rằng đó chỉ là một cách mà âm nhạc đang tạo nên dấu ấn sâu sắc trong tâm trí! Hãy đến với Tech Sound Việt Nam để trải nghiệm sự chuyên nghiệp và đảm bảo khi mua sắm các sản phẩm âm thanh của bạn.

Các bài viết liên quan:

CÔNG TY CỔ PHẦN TECH SOUND VIỆT NAM

Hotline: 0942979696 / 0933469555

Địa chỉ Showroom: Số 07-B2 khu ShopHouse24h, Tố Hữu, Vạn Phúc, Hà Đông, Hà Nội.

Website: www.techsound.vn

Youtube: http://ldp.to/ytbtechsound

Zalo: http://ldp.to/zalotechsound

Facebook: http://ldp.to/fbtechsound

Tiktok: http://ldp.to/tiktoktechsound