5 phút tìm hiểu về dòng nhạc vọng cổ

Cùng với Đờn ca tài tử, Cải lương, vọng cổ cũng thuộc danh sách những thể loại âm nhạc truyền thống lâu đời và phổ biến ở miền Nam Việt Nam. Điều này đặt ra câu hỏi: "Vọng cổ là gì? Nó có những đặc điểm và nguồn gốc như thế nào?" Hãy khám phá cùng Tech Sound Vietnam qua bài viết này để có cái nhìn rõ ràng về thể loại âm nhạc này!

1. Vọng cổ là gì? 

Từ "vọng cổ" có nhiều ý nghĩa khác nhau, nhưng phổ biến nhất là hiểu đó là một cách để "trông về xưa," thể hiện trong các giai điệu hướng về thời xưa.

Khái niệm ca vọng cổ được mô tả như sau: Vọng cổ, hay còn được biết đến với tên gọi vọng cổ Bạc Liêu, là một thể loại nhạc và phong cách âm nhạc được sử dụng trong nhiều dòng nhạc dân tộc. Đặc trưng cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long, vọng cổ là một điệu nhạc phổ biến, nổi tiếng trong cộng đồng âm nhạc miền Nam Việt Nam.

2. Đặc điểm của vọng cổ 

3. Cấu trúc bài vọng cổ 

Khi độc tấu hoặc hoà nhạc vọng cổ, có thể lựa chọn sử dụng ba câu đơn lẻ là câu 1, 2, 3 hoặc sử dụng toàn bộ sáu câu. Trước khi chuyển sang các câu này, thường có một đoạn nhạc dạo đầu. Nhịp cuối cùng của đoạn dạo đầu này thường được coi là nhịp thứ 16 của câu thứ nhất. Trong trường hợp hoà nhạc, chỉ có một cây đàn đánh trước đoạn dạo này và người đàn sẽ điều khiển thêm song lang để duy trì nhịp. Các câu vọng cổ trong đàn thường bao gồm tổng cộng 32 nhịp, trừ câu thứ nhất có 16 nhịp. Do trước câu vọng cổ thứ nhất thường có một phần dạo đàn hoặc rao khoảng 16 nhịp, nên thông thường, nhạc sĩ gọi nhịp đầu của câu vọng này là nhịp thứ 17.

Các câu vọng cổ không tuân theo một nốt nhạc cụ thể. Mỗi nhạc sĩ có quyền sáng tạo và biến tấu các nốt nhạc theo ý thích của mình, miễn là giữ nguyên một số nhịp cố định và một số nốt ở các phách đã được xác định trước, như được mô tả trong cấu trúc của từng câu.

Mặc dù một bài vọng cổ thường có tổng cộng 6 câu, nhưng thực tế hiếm khi ai viết một bài vọng cổ với đầy đủ 6 câu. Thông thường, các bài vọng cổ chỉ sử dụng khoảng 3 hoặc 4 câu. Câu thứ 3 thường khó để ca hát, vì vậy ít ai sử dụng nó, trong khi câu thứ 4 thường giống với câu thứ 1. Một bài vọng cổ thông thường sẽ sử dụng các câu 1, 2, 4 và 5. Tuy nhiên, cách sắp xếp số câu trong một bài vọng cổ thực sự phụ thuộc vào sự sáng tạo và cảm hứng của tác giả.

Trước câu 1 và câu 4, thường có một phần "Rao" hoặc "Nói lối". Đây có thể là một đoạn thơ, hò, hát lý, một đoạn nhạc mới hoặc một bài cổ nhạc nhỏ như Lý Con Sáo, Ú Liu Ú Xáng, Tử Quy Từ, Lưu Thuỷ Hành Vân, và nhiều nội dung khác.

Trước khi bắt đầu câu 1 hoặc câu 4, thường có một đoạn ngắn được gọi là "Nói lối". Phần này chỉ hát mà không có đàn và khi ca sĩ kết thúc bằng tiếng hò, thì khán giả vỗ tay. Ban nhạc thường phải chờ đến hai nhịp thời gian để khán giả vỗ tay rồi mới bắt đầu đánh đàn. Mặc dù không phải là bắt buộc, nhưng thiếu phần này có thể làm mất đi sự hấp dẫn của bài vọng cổ. Ngoài ra, trước các câu vọng cổ thứ 2, 3, 5, 6, có thể thêm một vài câu thơ đàn tự do "Rao" theo cách của ca sĩ.

4. Nghe nhạc vọng cổ bằng loa nào thì hay? 

Mặc dù vọng cổ là một trong những dòng nhạc truyền thống có lịch sử lâu dài, nó vẫn là một món ăn tinh thần quan trọng trong cuộc sống của nhiều người, đặc biệt là đối với cư dân Nam Bộ. Việc nghe vọng cổ thông qua hệ thống loa nào có thể tạo ra trải nghiệm âm nhạc khác biệt so với các thể loại khác mà chúng ta thường nghe.

Vọng cổ chủ yếu tập trung vào giọng hát, sự luyến láy và truyền đạt cảm xúc, do đó, việc chọn loa phải có khả năng tái tạo âm thanh mid rõ ràng và chi tiết. Các mẫu loa karaoke từ các thương hiệu như JBL, BMB hay Bose thường được xem là lựa chọn tốt nhất để thưởng thức vọng cổ. Ngoài ra, bạn cũng có thể lựa chọn các sản phẩm như loa âm trần cao cấp hoặc loa treo tường để có trải nghiệm âm nhạc tốt. Đồng thời, việc sử dụng các thiết bị âm thanh chuyên nghiệp như amply, vang cơ, vang số hay cục đẩy công suất cũng làm tăng chất lượng âm thanh và trải nghiệm nghe nhạc.

Trên đây là bài viết giải đáp về ca vọng cổ, bao gồm nguồn gốc, đặc điểm cùng với sáu câu vọng cổ bất hủ được lưu truyền. Chúng tôi mong rằng những thông tin cung cấp sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về loại hình nghệ thuật dân gian này. Hãy theo dõi Tech Sound Vietnam để cập nhật thêm nhiều thông tin bổ ích khác nữa nhé! Chúng tôi hy vọng sẽ gặp lại các bạn trong những bài viết sắp tới.

Bài viết liên quan

• Những tiêu chí chọn mua micro bạn cần biết
• Tổng hợp 10 loại micro không dây tốt nhất 2023
• Chia sẻ kinh nghiệm mua micro không dây tốt nhất

CÔNG TY CỔ PHẦN TECH SOUND VIỆT NAM

Hotline: 0942979696 / 0933469555

Địa chỉ Showroom: Số 07-B2 ShopHouse24h, Tố Hữu, Vạn Phúc, Hà Đông, Hà Nội.

Website: www.techsound.vn

Youtube: http://ldp.to/ytbtechsound

Zalo: http://ldp.to/zalotechsound

Facebook: http://ldp.to/fbtechsound